"Шунчаки, мен кучлилик қилдим". Это'О ва терма жамоа бош мураббийи ўртасидаги жанжал, иккита қайднома... Барчаси ҳақида батафсил гаплашамиз

Бугун, 24 декабрь санасида, Камерун терма жамоаси Африка Кубогидаги биринчи учрашувини ўтказади. Аммо ҳали мусобақа бошланмай, каттагина жанжал юзага келди. Асосий сабаб – Камерун футбол федерация президенти Самуэль Это’Онинг ҳаракатлари. "Барселона" ва "Интер" собиқ юлдузи билан боғлиқ яна қандай можаро юз берди?

1 декабрь куни камерунликлар Африка Кубогига қайдномаларини эълон қилишди. Кутилмаганда, бир йўла уч муҳим футболчи рўйхатдан тушиб қолганди: дарвозабон Андре Онана ва ҳужумчилар Венсан Абубакар ҳамда Эрик Шупо-Мотинг. Бош мураббий сифатида эса Давид Пагу кўрсатилганди, ваҳоланки, расман бу пост бельгиялик Марк Брис (2026 йил сентябрь ойигача шартномаси бор)га тегишли.

"The Sun" узоқ куттирмай, маълумот берди. Яқинда қайта сайланган Камерун футбол Федерацияси президенти Это’О мураббий Брисни ишдан олган ва унинг ўрнига Пагуни бош мураббий этиб тайинлаган. BBC эса бундай қарорга нималар сабаб бўлгани ҳақидаги ҳужжатни чоп этди. Мутахассисга қандай айбловлар қўйилган?

"Нопрофессионалликда", "ўйинчиларни футбол федерациясига бўйсунмасликка ундаш" ва "федерация ичидаги номаълум шахслар билан фаол ҳамкорлик қилиш".

Йиғилишда иштирок этмаганлик, ўзининг машғулотлар бўйича дастурини очиқламаганликда, ҳамкорлик билан боғлиқ муаммоларни юзага келтиришда, турли хил баҳоналарни рўкач қилиб матбуот анжуманларидан қочишда, жамоа таркибини ўз вақтида эълон қилмасликда.

Бироқ Брис лавозимидан кетишга қарши чиқди. Бельгиянинг "VTM Nieuws" нашрига интервьюсида у қуйидагиларни сўзлади: "Илк дақиқаларданоқ Это’Онинг асосий мақсади мендан қутулиш бўлган. Шунчаки, мен у учун кучлилик қилдим. Камерун президенти Давид Пагуни жамоа бош мураббийи этиб тайинланганлиги ҳақидаги ҳужжатни имлоламас экан, мен миллий терма жамоа устози бўлиб қоламан. Бу борада муҳокамага ўрин йўқ. Камерунда охирги 30 йиллик анъаналар шуни талаб қилади".

Шунингдек, бельгиялик Африка Кубоги учун ўзининг таркибини эълон қилди. Собиқ ёрдамчиси Пагудан фарқли ўлароқ Брис таркибга Онана, Абубакар ва Шупо-Мотингни киритган. "Afrik Foot"га интервью чоғида мураббий Федерация президентини аяб ўтиргани йўқ.

"Это'О етакчи ва муҳим футболчиларни таркибга киритмаган. Айнан у таркибни танлагани кўриниб турибди. Қандай қилиб, бундай мусобақада жаҳон даражасидаги дарвозабон ва Абубакарсиз иштирок этиш мумкин? Сабаби оддий, чунки уларнинг характери президентникига қарши келиб қолган. Қизиқ томони, бу ҳолат мени ажаблантирмаяпти, чунки у қанчалик ўзига ортиқча бино қўйган инсонлигини яхши биламан".

Камерунликлар учун Онананинг йўқлиги кутилмаган ҳол бўлмади. Голкипер ва Это'О ўртасидаги муносабатлар таранглашганига анча бўлган. Лекин Абубакарнинг таркибга киритилмагани кўпчиликни шокка тушириб қўйди. 33 ёшли форвард – жамоа етакчиларидан бири ва сардори. Шунга қарамай, бунинг ҳам эҳтимолий сабаби топилди.

"The Sun"нинг хабарига кўра, Венсан терма жамоадаги голлари сони бўйича Это’Ога яқинлашиб олмаслиги учун Африка Кубогига чақирилмаган. Ҳозирда Абубакар ҳисобида 45 та гол бор, Самуэль эса 56 та голда тўхтаган. Айтишларича, собиқ форвард орадаги фарқдан ташвишда: у Камерун тарихидаги энг яхши тўпурар номини қўлдан чиқаришни истамаяпти.

Якуний рўйхатни топширишнинг охирги муддати 11 декабрь ўтиб бўлди. Якунда Камерун термаси сафида мусобақага Пагу рўйхатидаги футболчилар ташриф буюрди. Айнан у жамоани Африка Кубогига тайёрлади ва терманинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида бош мураббий сифатида кўрсатилмоқда. Шу билан бирга, ВВС маълумотига қараганда, Бриснинг Камерун термасидаги тақдири охиригача ҳал бўлмаган. Расман унга иш берувчи мамлакат спорт вазирлиги ва мазкур давлат органи ҳозирча федерациянинг бир томонлама тартибда келишувни бекор қилишига муносабат билдиргани йўқ.

"Тахминан бир ҳафтада янги мураббий қандай қилиб ўйин тизимини қура олиши, ўйинчилар майдонда ўзларини эркин ифода этишлари ва яхлит жамоа бўлиб ўйнашлари учун шароит яратиши мумкинлигини тасаввур қилиш қийин", – деди камерунлик таҳлилчи Нджие Эноу "BBC Sport Africa"га интервью чоғида.

Президент Это’О – бу муаммо

Самуэль Это’Онинг Камерун футбол Федерацияси президенти лавозимидаги фаолияти – мунтазам жанжаллар билан боғлиқ бўлмоқда. ЖЧ-2022да у блогерга ташланиб қолганди. Кейинроқ собиқ футболчи бу ҳаракатлари учун узр сўраган. Июнь ойида эса Самуэль Испанияда солиқ билан боғлиқ жиноятлари учун 1 йил 10 йиллик муддатга шартли равишда озодликдан маҳрум этилганди.

Параллель равишда никоҳсиз дунёга келган қизлари билан боғлиқ жанжаллар. Это’О биринчи боласини тан олди, аммо алимент пули тўлашдан бош тортди. Кейин эса яна битта қизи пайдо бўлди ва беш йил давомида алимент пулларини тўламаганлиги учун отасига қамоқ жазоси сўраб чиқди. 

2023 йил Это’О келишилган ўйинларга алоқаси борликда гумон қилинди. "The Athletic"нинг ёзишича, федерация раҳбарини бундан ташқари хизмат имкониятларини суистеъмол қилишда, коррупция ва ўзига қарши чиққан инсонларга таҳдид қилишда ҳам айбланган. Ўшанда Самуэль истеъфога чиқишга қарор қилганди, лекин унинг аризаси қабул қилинмади. 2025 йил ноябрь ойида эса Это’Они янги муддатга сайлашди. 

Бугун тунда Камерун учун қитъа кубоги старт олади, терма жамоа бошқа масалаку-я, Самуэль Это’О бу турнирни қандай ўтказаркин?